Thành phần và cơ chế tác dụng thuốc Cortisone
Thuốc Cortisone có thành phần bao gồm: thuốc corticosteroid và thuốc gây tê cục bộ.
Cơ chế chống viêm của các corticoid tổng hợp: ức chế tạo acid arachidonic, từ đó giảm tổng hợp và giải phóng các chất gây viêm như prostaglandin, leucotrien…; ức chế sản xuất các chất trung gian của quá trình viêm, ức chế sự giãn mạch và tăng tính thấm mao mạch ở tại vùng tổn thương; ức chế sự di chuyển bạch cầu, làm giảm hoạt động thực bào của đại thực bào, của bạch cầu đa nhân, giảm sản xuất các cytokine; ổn định màng tiêu thể của bạch cầu đa nhân và đại thực bào, do đó ức chế giải phóng các enzym tiêu protein, các ion superoxyd (các gốc tự do), làm giảm hoạt tính của các yếu tố hoá hướng động, các chất hoạt hoá của plasminogen, collagenase, elastase…
Dạng bào chế, hàm lượng và giá thuốc Cortisone
Thuốc được bào chế dưới dạng và hàm lượng như sau:
* Hỗn dịch Cortisone acetat
Đóng gói: hộp 1 lọ x 5ml
Giá thuốc: 49000 VNĐ/1 lọ
Chỉ định và chống chỉ định thuốc Cortisone
Chỉ định
Cortisone làm giảm các triệu chứng đau lưng, đau khớp
- Đau lưng
- Viêm bao hoạt dịch
- Bệnh Gout
- Viêm xương khớp
- Viêm khớp vảy nến
- Viêm khớp phản ứng
- Viêm khớp dạng thấp
- Viêm gân
Chống chỉ định
- Mẫn cảm với Cortisone.
- Người bệnh nhiễm khuấn nặng (ngoại trừ sốc nhiễm khuấn hoặc lao màng não), nhiễm virus, nhiễm nấm, lao da.
- Người bệnh đang dùng vắc xin sống.
Liều lượng và cách sử dụng thuốc Cortisone
Cách sử dụng
Thuốc được dùng theo đường tiêm.
Liều lượng
- Tình huống cấp cứu: Dùng thuốc tiêm Cortisone tan trong nước như Cortisone natri succinat, Cortisone natri phosphat: Cơn hen phế quản cấp: Liều thông thường tiêm tĩnh mạch từ 100 mg cho đến 500 mg Cortisone, lặp lại 3 hoặc 4 lần trong 24 giờ, tùy theo mức độ nặng nhẹ của bệnh và đáp ứng của người bệnh.
- Trẻ em cho tới 1 tuổi: 25 mg; 1 – 5 tuổi: 50 mg; 6 – 12 tuổi: 100 mg.
- Truyền dịch và điện giải khi cần để điều chỉnh bất cứ rối loạn chuyển hóa nào.
- Cũng có thể tiêm bắp Cortisone, nhưng đáp ứng có vẻ chậm hơn tiêm tĩnh mạch.
- Sốc nhiễm khuẩn: Liều rất cao ban đầu tiêm tĩnh mạch 1 g, nhưng lợi ích còn chưa rõ ràng. Khi sốc nguy hiểm đến tính mạng, có thể tiêm 50 mg/kg ban đầu và tiêm lặp lại sau 4 giờ và/hoặc mỗi 24 giờ nếu cần. Liệu pháp liều cao được tiếp tục đến khi tình trạng người bệnh ổn định và thường không nên tiếp tục dùng quá 48 – 72 giờ để tránh tăng natri huyết.
- Sốc phản vệ: Bao giờ cũng phải tiêm adrenalin đầu tiên và sau đó có thể tiêm tĩnh mạch Cortisone với liều 100 – 300 mg.
- Suy thượng thận cấp: Liều đầu tiên 100 mg, lặp lại cách 8 giờ một lần. Liều này thường giảm dần trong 5 ngày để đạt liều duy trì 20 mg – 30 mg/24 giờ.
- Tiêm trong khớp: Tiêm Cortisone acetat với liều 5 – 50 mg phụ thuộc vào kích thước của khớp.
Tác dụng phụ thuốc Cortisone
Thuốc Cortisone có thể gây viêm ở khớp tạm thời
- Gây tổn thương sụn
- Gây ra hiện tượng chết của xương gần gần khu vực tiêm
- Gây nhiễm trùng khớp
- Gây tổn thương thần kinh
- Đỏ mặt tạm thời
- Gây ra bùng phát các cơn đau và viêm ở khớp tạm thời
- Tăng lượng đường trong máu tạm thời
- Làm suy yếu hoặc đứt gân
- Gây mỏng xương gần khu vực tiêm (gây loãng xương)
- Làm mỏng da và mô mềm xung quanh vết tiêm
- Làm trắng hoặc sáng vùng da xung quanh vết tiêm
Có nhiều quan ngại về việc tiêm cortisone lặp lại nhiều lần có thể làm hỏng sụn trong khớp nên các bác sĩ thường giới hạn số lần tiêm cortisone vào khớp cho bệnh nhân. Người bệnh không nên tiêm cortisone thường xuyên hơn sáu tuần một lần và thường không quá ba hoặc bốn lần một năm.
Lưu ý khi sử dụng thuốc Cortisone
Lái xe và vận hành máy móc
Cortisone không gây các triệu chứng như chóng mặt, mất ngủ, do vậy không ảnh hưởng đến khả năng lái xe và vận hành máy móc. Tuy nhiên, vẫn cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
Phụ nữ trong giai đoạn thai kỳ
Cần phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
Tương tác thuốc Cortisone
Thuốc
Hiện nay chưa thấy tương tác đáng kể với các thuốc khác.
Thức ăn, rượu bia và thuốc lá
Thức ăn, rượu và thuốc lá có thể tương tác với vài loại thuốc nhất định. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc uống thuốc cùng thức ăn, rượu và thuốc lá.
Tình trạng sức khỏe
Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc.
Bảo quản thuốc Cortisone
Bạn nên bảo quản ở nhiệt độ phòng, tránh ẩm và tránh ánh sáng. Không bảo quản trong phòng tắm hoặc trong ngăn đá. Bạn nên nhớ rằng mỗi loại thuốc có thể có các phương pháp bảo quản khác nhau. Vì vậy, bạn nên đọc kỹ hướng dẫn bảo quản trên bao bì hoặc hỏi dược sĩ. Giữ thuốc tránh xa tầm tay trẻ em và thú nuôi.
Làm gì khi dùng quá liều; quên liều?
Xử trí khi quá liều
Khi gặp phải các dấu hiệu nghi ngờ quá liều, bạn nên ngừng dùng thuốc và lập tức đến cơ sở y tế gần nhất để được xử lý kịp thời.
Xử trí khi quên liều
Nếu bạn quên uống một liều thuốc, hãy dùng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, bạn hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Bạn không nên dùng gấp đôi liều đã quy định.