Thành phần và cơ chế tác dụng thuốc Citicolin
Citicoline là thuốc kích thích sinh tổng hợp các phospholipid trên màng tế bào thần kinh.
Citicoline dường như làm giảm nồng độ glutamate trong não và tăng adenosine triphosphate, từ đó cung cấp sự bảo vệ chống lại nhiễm độc thần kinh do thiếu máu cục bộ. Tăng chuyển hóa glucose trong não và lưu lượng máu não cũng đã được chứng minh, cũng như tăng khả năng dẫn truyền thần kinh acetylcholine, norepinephrine và dopamine.
Citicoline kích thích sinh tổng hợp phospholipid cấu trúc của màng tế bào thần kinh vì nó được chứng minh trong các nghiên cứu quang phổ cộng hưởng từ. Citicoline, thông qua hoạt động của nó, cải thiện chức năng của các cơ chế màng, chẳng hạn như hoạt động của các bơm trao đổi ion và các thụ thể được đưa vào sau, điều chế không thể thiếu trong quá trình dẫn truyền thần kinh.
Citicoline do hoạt động ổn định màng của nó có đặc tính ủng hộ tái hấp thu phù não.
Các nghiên cứu thực nghiệm đã chỉ ra rằng citicoline ức chế sự kích hoạt một số phospholipase (A1, A2, C và D), làm giảm sự hình thành các gốc tự do, tránh phá hủy hệ thống màng và bảo tồn hệ thống phòng thủ chống oxy hóa như glutathione.
Citicoline bảo tồn dự trữ năng lượng tế bào thần kinh, ức chế apoptosis và kích thích tổng hợp acetylcholine.
Người ta đã chứng minh bằng thực nghiệm rằng citicoline cũng có tác dụng bảo vệ thần kinh dự phòng trong các mô hình thiếu máu cục bộ não khu trú.
Các thử nghiệm lâm sàng đã chỉ ra rằng citicoline làm tăng đáng kể sự tiến hóa chức năng của bệnh nhân bị tai biến mạch máu não do thiếu máu cục bộ cấp tính, trùng với sự phát triển thấp hơn của chấn thương thiếu máu cục bộ não trong các xét nghiệm thần kinh.
Ở những bệnh nhân bị chấn thương sọ não, citicoline tăng tốc độ phục hồi và giảm thời gian và cường độ của hội chứng sau chấn thương.
Citicoline cải thiện mức độ chú ý và ý thức và hành động thuận lợi hơn chứng hay quên và rối loạn nhận thức và thần kinh liên quan đến thiếu máu não.
Thuốc có tác dụng kích thích sinh tổng hợp các phospholipid trên màng tế bào thần kinh, chống tổn thương não, tăng cường chức năng dẫn truyền thần kinh.
Dạng bào chế, hàm lượng và giá thuốc Citicolin
Thuốc được bào chế dưới dạng và hàm lượng sau:
- Thuốc tiêm truyền: citicoline 500 mg/2 mL, 250 mg/mL
- Siro, thuốc uống: citicolin 500 mg/5 mL, 100mg/mL
- Viên nén, thuốc uống: 500 mg, 1g.
Citicolin là một sản phẩm của Công ty Cổ phần Dược phẩm An Thiên, được bán phổ biến tại các cơ sở bán thuốc trên toàn quốc. Giá 1 hộp 3 vỉ vào khoảng 380.000 vnđ, hoặc có thể thay đổi tùy vào từng nhà thuốc.
Chỉ định và chống chỉ định thuốc Citicolin
Chỉ định 
Citicolin thường dùng điều trị mất trí nhớ do đa ổ nhồi máu
Citicoline đường uống có tác dụng điều trị bệnh Alzheimer, mất trí nhớ do đa ổ nhồi máu, chấn thương sọ não, tai biến mạch máu não (đột quỵ), Parkinson và các dạng rối loạn vận động muộn.
Citicoline đường tiêm hoặc truyền tĩnh mạch dùng trong giai đoạn cấp của chấn thương sọ não có kèm theo rối loạn tri giác ở người lớn, Parkinson.
Một số tác dụng khác của thuốc không được liệt kê trên nhãn thuốc đã được phê duyệt nhưng bác sĩ có thể chỉ định bạn dùng. Bạn chỉ sử dụng thuốc này để điều trị một số bệnh lí chỉ khi có chỉ định của bác sĩ.
Chống chỉ định
- Quá mẫn cảm với Citicoline hoặc với bất kỳ thành phần nào của thuốc.
- Tăng trương lực của hệ thần kinh phó giao cảm.
Liều lượng và cách sử dụng thuốc Citicolin
Cách dùng
Citicoline uống được dùng lúc ăn hoặc giữa các bữa ăn. Với dạng dung dịch uống có thể sử dụng trực tiếp hoặc pha với 120ml nước.
Citicoline tiêm truyền chỉ sử dụng dưới sự hướng dẫn, điều chỉnh và theo dõi của nhân viên y tế, không tự ý dùng tại nhà.
Liều dùng được dựa trên tình trạng sức khỏe và khả năng đáp ứng điều trị của bạn. Không được tự ý ngừng, uống thuốc nhiều hơn hoặc thường xuyên hơn so với chỉ định của bác sĩ.
Báo với bác sĩ nếu tình trạng bệnh của bạn không thuyên giảm hoặc trở nên nặng hơn.
Liều dùng
Thuốc uống cho bệnh nhân rối loạn mạch máu não, rối loạn nhận thức, Parkinson hoặc chấn thương đầu: viên uống citicolin 500mg x 2 lần/ngày hoặc viên 1g uống 1 liều duy nhất trong ngày; dung dịch uống dùng từ 100 – 200mg x 2 lần/ngày.
Thuốc tiêm truyền dùng cho bệnh nhân rối loạn mạch máu não ở tĩnh mạch, giai đoạn cấp tính trong chấn thương sọ não có kèm rối loạn tri giác, bệnh Parkinson, rối loạn nhận thức: liều trung bình là thuốc citicoline 500mg – 1000mg/24h tiêm bắp hoặc tiêm tĩnh mạch chậm trong 3 – 5 phút; hoặc truyền tĩnh mạch với tốc độ 40 – 60 giọt/phút. Thông thường ưu tiên đường tĩnh mạch hơn tiêm bắp. Nếu bệnh nhân chấn thương sọ não có chảy máu nội nọ đột ngột và dai dẳng thì chỉ truyền tĩnh mạch tối đa 1000mg/24h, tốc độ 30 giọt/phút.
Liều dùng citicoline cho trẻ em
Trẻ dùng dạng dung dịch uống với liều 100mg x 2 – 3 lần/ngày. Thời gian điều trị tối đa từ 9 – 12 tháng.
Các liều dùng ở trên là khuyến cáo của nhà sản xuất, bác sĩ có thể thay đổi tùy theo tình trạng bệnh của từng người.
Tác dụng phụ thuốc Citicolin
Citicolin thường dùng điều trị mất trí nhớ do đa ổ nhồi máu
Rất hiếm gặp tác dụng phụ của citicoline, nếu có là đau đầu, nhìn mờ, tăng huyết áp, đau ngực, buồn nôn, đôi khi có tiêu chảy.
Đây không phải là danh mục đầy đủ tất cả các tác dụng phụ và có thể xảy ra những tác dụng phụ khác. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về tác dụng phụ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ
Lưu ý khi sử dụng thuốc Citicolin
Thận trọng khi sử dụng
Citicoline có thể gây hạ huyết áp và trong một số trường hợp cần thiết tác dụng hạ huyết áp có thể được điều trị với corticosteroid và thuốc kích thích thần kinh giao cảm.
Citicoline không khuyến cáo sử dụng cho trẻ em dưới 12 tuổi trở xuống.
Khả năng lái xe và vận hành máy móc
Khi lái xe hoặc vận hành máy móc, cần chú ý là đôi khi thuốc có thể gây ra chóng mặt và mệt mỏi.
Thời kỳ mang thai
Chưa có nghiên cứu đầy đủ và có kiểm soát về Citicoline trong suốt quá trình mang thai. Chỉ nên sử dụng Citicoline lúc mang thai chỉ khi lợi ích do thuốc mang lại lấn át các nguy cơ tiềm ẩn có thể xảy ra cho bào thai.
Thời kỳ cho con bú
Cần thận trọng khi dùng thuốc ở người mẹ đang cho con bú do vẫn chưa rõ Citicoline có tiết qua sữa mẹ hay không.
Tương tác thuốc Citicolin
Thuốc citicolin có thể làm thay đổi khả năng hoạt động của L – Dopa, do đó không sử dụng cùng với thuốc có chứa meclofenoxate. Để tránh tình trạng tương tác thuốc, tốt nhất là bạn viết một danh sách những thuốc bạn đang dùng (bao gồm thuốc được kê toa, không kê toa, thảo dược và thực phẩm chức năng) và cho bác sĩ hoặc dược sĩ xem.
Mặc dù một số loại thuốc không nên được sử dụng với nhau, nhưng trong một số trường hợp bạn có thể sử dụng hai loại thuốc cùng nhau ngay cả khi xảy ra tương tác. Trong những trường hợp này, bác sĩ có thể sẽ thay đổi liều lượng hoặc biện pháp phòng ngừa khác nếu cần thiết.
Rượu và thuốc lá có thể tương tác với vài loại thuốc nhất định, vì vậy không nên sử dụng đồng thời. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trong trường hợp cần thiết.
Báo cho bác sĩ biết nếu bạn bị hen suyễn hay chứng không dung nạp fructose, một số chế phẩm citicoline có thể làm nặng thêm triệu chứng bệnh.
Bảo quản thuốc Citicolin
Bảo quản dưới 30°C, tránh ánh sáng trực tiếp và độ ẩm.
Làm gì khi dùng quá liều, quên liều?
Bạn nên làm gì trong trường hợp dùng quá liều?
Chưa ghi nhận trường hợp nào quá liều thuốc citicoline. Trong trường hợp khẩn cấp hoặc quá liều, gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất.
Ngoài ra, bạn cần ghi lại và mang theo danh sách những loại thuốc bạn đã dùng, bao gồm cả thuốc kê toa và thuốc không kê toa.
Bạn nên làm gì nếu quên một liều?
Nếu bạn quên dùng một liều thuốc đường uống, hãy dùng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, bạn hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Không dùng gấp đôi liều đã quy định.
Với citicoline tiêm, bác sĩ, dược sĩ hoặc chuyên viên y tế sẽ chỉ định và theo dõi quá trình bạn sử dụng thuốc, trường hợp quên liều khó có thể xảy ra.