Thoái hóa cột sống: Nguyên nhân, yếu tố nguy cơ, triệu chứng và điều trị

Thoái hóa cột sống là một loại viêm khớp do cột sống bị hao mòn theo thời gian. Nó xảy ra khi đĩa đệm và khớp bị thoái hóa hoặc hình thành các gai xương ở đốt sống hoặc cả hai. Những thay đổi này làm hạn chế vận động của cột sống và ảnh hưởng đến dây thần kinh và các chức năng khác.

Thoái hóa đốt sống cổ là nguyên nhân phổ biến nhất ảnh hưởng đến cổ khi bạn già đi.

Theo viện phẫu thuật chỉnh hình Hoa Kỳ, hơn 85% những người trên 60 tuổi bị thoái hóa đốt sống cổ.

Các loại thoái hóa đốt sống khác phát triển ở các phần khác nhau của cột sống:

  • Thoái hóa đốt sống ngực ảnh hưởng đến phần giữa của cột sống.
  • Thoái hóa đốt sống lưng ảnh hưởng đến phần lưng dưới.
  • Các phần ngạnh của khớp xương nhô ra ảnh hưởng đến nhiều hơn một phần của cột sống.

Tác động của thoái hóa cột sống khác nhau đối với từng người, nhưng chúng thường không gây ra các vấn đề nghiêm trọng.

Khi một người có các triệu chứng, đó thường là những cơn đau và cứng có xu hướng tự xuất hiện và biến mất.

Viêm xương khớp cột sống là một thuật ngữ khác của bệnh thoái hóa cột sống. Viêm xương khớp mô tả tình trạng viêm khớp là kết quả của sự hao mòn. Nó có thể ảnh hưởng đến bất kỳ khớp nào trong cơ thể.

Nguyên nhân gây thoái hóa cột sống

Video: Thoái hóa đốt sống lưng

Đĩa đệm bị thoái hoá là một nguyên nhân chèn ép vào dây thần kinh và gây ra cơn đau cho người bệnh, nguồn ảnh orthoinfo.aaos.orgĐĩa đệm bị thoái hoá là một nguyên nhân chèn ép vào dây thần kinh và gây ra cơn đau cho người bệnh, nguồn ảnh orthoinfo.aaos.orgCột sống giúp tạo ra khung xương cho cơ thể và nâng đỡ phần lớn trọng lượng của cơ thể. Nó cũng mang và bảo vệ gần như tất cả các nhánh thần kinh chính chạy từ não.

Cột sống cong, không thẳng và các phần cổ, ngực và thắt lưng của cột sống có 24 xương được gọi là đốt sống.

Giữa các đốt sống này là các khớp giúp cột sống có thể cử động linh hoạt. Chúng được gọi là các khớp mặt.

Ngoài ra, mô mềm có tính chất đàn hồi được gọi là đĩa đệm ngăn cách các đốt sống. Chúng bao gồm một đĩa sụn và  vỏ ngoài cứng, các sợi hình vòng bao quanh một lõi bên trong là nhân tủy.

Đĩa đệm giúp chuyển động trơn tru và giảm tối đa các tác động lên xương.

Khi một người già đi, các đĩa đệm trở nên khô hơn, mỏng hơn và cứng hơn, và chúng mất đi một số khả năng đệm. Đây là lý do tại sao một người lớn tuổi rất dễ bị gãy xương đốt sống khi bị đè nén so với người trẻ tuổi.

Gãy xương do nén đốt sống là kết quả của việc xương bị xẹp ở cột sống. Nó thường xảy ra với chứng loãng xương.

Các khớp mặt giữa các đốt sống cũng hoạt động kém hơn theo tuổi tác do bề mặt sụn của chúng bị hao mòn.

Khi sụn bị bào mòn, xương bắt đầu cọ xát với nhau, gây ra ma sát. Điều này có thể dẫn đến sự hình thành gai xương.

Sự mất đi của đĩa đệm và sự phát triển của các gai xương cho cột sống trở nên cứng hơn. Chuyển động của lưng cũng trở nên kém trơn tru hơn, và ma sát tăng lên.

Các yếu tố nguy cơ của thoái hóa cột sống

Béo phì là yếu tố nguy cơ khiến cột sống chịu áp lực nhiều hơn, dễ dẫn đến thoái hoá cột sống, nguồn ảnh  eatthis.com

Béo phì là yếu tố nguy cơ khiến cột sống chịu áp lực nhiều hơn, dễ dẫn đến thoái hoá cột sống, nguồn ảnh  eatthis.com

Sự hao mòn theo thời gian là nguyên nhân chung dẫn đến thoái hóa cột sống.

Những thay đổi này ảnh hưởng đến mỗi người theo cách khác nhau, tùy thuộc vào các yếu tố nguy cơ của mỗi cá nhân.

Các yếu tố rủi ro bao gồm:

  • Yếu tố di truyền
  • Béo phì hoặc thừa cân
  • Ít vận động, thiếu tập thể dục
  • Bị chấn thương cột sống hoặc trải qua phẫu thuật cột sống
  • Hút thuốc
  • Công việc đòi hỏi các chuyển động lặp đi lặp lại hoặc chịu sức nặng liên quan đến cột sống
  • Có tình trạng sức khỏe tâm thần, chẳng hạn như lo lắng hoặc trầm cảm
  • Viêm khớp vảy nến

Triệu chứng của thoái hóa cột sống

Cơn đau dọc cột sống khiến người bệnh khó đi lại, nguồn ảnh health.clevelandclinic.orgCơn đau dọc cột sống khiến người bệnh khó đi lại, nguồn ảnh health.clevelandclinic.orgHầu hết những người bị thoái hóa cột sống do tuổi tác không gặp bất kỳ triệu chứng nào. Một số người có các triệu chứng trong một thời gian, nhưng sau đó chúng biến mất. Đôi khi, chỉ một chuyển động đột ngột có thể gây ra các triệu chứng.

Các triệu chứng phổ biến là cứng và đau nhẹ, trở nên tồi tệ hơn sau một số cử động nhất định hoặc trong thời gian dài không cử động, chẳng hạn khi bạn ngồi trong một thời gian dài.

Các triệu chứng nghiêm trọng hơn bao gồm:

  • Cảm giác kêu rắc rắc khi cử động cột sống
  • Yếu ở tay hoặc chân
  • Sự phối hợp giữa tay và chân kém
  • Co thắt cơ bắp và đau
  • Đau đầu
  • Mất thăng bằng và đi lại khó khăn
  • Mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột

Các biến chứng của thoái hóa cột sống

Một biến chứng có thể gặp là hẹp ống sống, nguồn ảnh oawj.comMột biến chứng có thể gặp là hẹp ống sống, nguồn ảnh oawj.comMột số thay đổi hoặc triệu chứng ban đầu giúp bác sĩ xác định loại thoái hóa đốt sống mà bạn mắc phải. Ở những người khác, những vấn đề tương tự có thể phát triển thành biến chứng, theo nghiên cứu được công bố trên BMJ vào năm 2007.

Dưới đây là ví dụ về các loại thay đổi này:

Hẹp ống sống: Đây là tình trạng hẹp ống dẫn truyền các dây thần kinh tủy sống. Các triệu chứng bao gồm đau cổ hoặc lưng có thể lan xuống chân, các vấn đề với bàn chân và tê hoặc yếu.

Bệnh lý đốt sống cổ: Những thay đổi trong đĩa đệm hoặc xương có thể khiến các dây thần kinh ở cột sống bị chèn ép, dẫn đến đau nhức, tê liệt và tăng nhạy cảm.

Bệnh thoái hóa đốt sống cổ: Điều này liên quan đến việc tủy sống bị nén hoặc bị chèn ép. Các triệu chứng bao gồm đau và tê ở tay chân, mất khả năng phối hợp ở tay, mất thăng bằng và đi lại khó khăn, và ở giai đoạn sau là các vấn đề về bàng quang.

Vẹo cột sống: Nghiên cứu cho thấy có mối liên hệ giữa sự thoái hóa các khớp xương và chứng vẹo cột sống ở người lớn.

Những thay đổi này có thể làm cho các triệu chứng khác tồi tệ hơn. Vị trí của các triệu chứng như đau sẽ phụ thuộc vào phần cột sống bị thoái hóa. 

Điều trị thoái hóa cột sống

Châm cứu cũng thường được sử dụng giúp làm giảm các cơn đau, nguồn ảnh spineuniverse.comChâm cứu cũng thường được sử dụng giúp làm giảm các cơn đau, nguồn ảnh spineuniverse.comHầu hết các trường hợp thoái hóa cột sống chỉ gây ra đau và cứng nhẹ ở một số thời điểm và không cần điều trị.

Các biện pháp khắc phục tại nhà

Nếu một người bị đau, họ có thể thử những cách sau:

  • Thuốc giảm đau không kê đơn: Thuốc chống viêm không steroid (NSAID), chẳng hạn như ibuprofen, có thể hữu ích.
  • Duy trì hoạt động thể chất: Tập thể dục ít tác động, chẳng hạn như bơi lội hoặc đi bộ, giúp duy trì sự linh hoạt và tăng sức bền của các cơ hỗ trợ cột sống.
  • Cải thiện tư thế:  Chùng người có thể khiến cơn đau tồi tệ hơn.
  • Vật lý trị liệu: Chuyên gia vật lý trị liệu có thể đề xuất các bài tập hoặc xoa bóp cụ thể.
  • Hỗ trợ lưng: Bạn có thể cần chọn một chiếc ghế hoặc nệm hỗ trợ lưng tốt hơn.
  • Nghỉ ngơi trong thời gian bị viêm: Khi các triệu chứng gây phiền toái, hãy thử nghỉ ngơi một lúc.

Phương pháp y học cổ truyền

Một số người sử dụng những cách sau để kiểm soát các triệu chứng:

  • Châm cứu
  • Điều trị thần kinh cột sống
  • Mát xa
  • Điều trị bằng siêu âm
  • Kích thích điện

Nghiên cứu chỉ ra rằng một số trong số này có thể giúp giảm đau hoặc tổn thương dây thần kinh bắt nguồn từ cổ.

Sử dụng thuốc

Nếu cơn đau dữ dội hoặc dai dẳng, bác sĩ có thể đề nghị:

  • Thuốc giảm đau theo đơn
  • Thuốc giãn cơ, để giảm co thắt
  • Thuốc làm giảm cơn đau thần kinh
  • Kem bôi ngoài da
  • Thuốc steroid, ở dạng viên hoặc dạng tiêm, khi cơn đau dữ dội
  • Một mũi tiêm kết hợp steroid và thuốc gây mê

Tiêm steroid nhằm mục đích giảm đau bằng cách giảm viêm. Dưới hướng dẫn của tia X, bác sĩ sẽ tiêm steroid vào rễ của các dây thần kinh bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, steroid cũng có thể có tác dụng phụ, vì vậy bác sĩ thường sẽ cố gắng hạn chế sử dụng chúng.

Điều cần thiết là tuân theo lời khuyên của bác sĩ khi sử dụng thuốc. 

Phẫu thuật cho bệnh nhân thoái hóa cột sống

Phẫu thuật nẹp vít cột sống giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân, nguồn ảnh nervedr.comPhẫu thuật nẹp vít cột sống giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân, nguồn ảnh nervedr.comBác sĩ sẽ chỉ đề nghị phẫu thuật nếu các triệu chứng nghiêm trọng và dai dẳng và khi không có phương pháp điều trị nào khác.

Bạn cần phẫu thuật nếu dây thần kinh bị chèn ép dẫn đến tê, yếu hoặc mất kiểm soát ruột hoặc bàng quang nghiêm trọng và nếu tổn thương sẽ trở nên tồi tệ hơn nếu không phẫu thuật.

Loại phẫu thuật sẽ phụ thuộc vào vấn đề và vị trí của nó. Bác sĩ sẽ xác định các khu vực bị ảnh hưởng bằng chẩn đoán hình ảnh, chẳng hạn như X-quang.

Phẫu thuật bao gồm việc loại bỏ một đĩa đệm hoặc mảnh xương đang đè lên các dây thần kinh, sau đó hợp nhất các đốt sống gần đó. Hoặc, bác sĩ phẫu thuật có thể thay thế một đĩa đệm bị hư hỏng bằng một đĩa đệm nhân tạo.

Trong quá khứ, phẫu thuật cột sống là một thủ thuật lớn. Bây giờ, phẫu thuật nội soi có thể là một lựa chọn. Phương pháp này ít xâm lấn hơn nhiều so với phẫu thuật mở.

Theo Hiệp hội bác sĩ phẫu thuật thần kinh Hoa Kỳ, phẫu thuật cột sống xâm lấn tối thiểu có ít rủi ro hơn, bởi vì:

  • Vết mổ nhỏ hơn.
  • Ít mất máu hơn trong quá trình phẫu thuật.
  • Ít khả năng bị tổn thương cơ hơn.
  • Phục hồi nhanh hơn.
  • Bác sĩ có thể sử dụng thuốc gây tê cục bộ.

Ngoài ra, giảm nguy cơ đau và nhiễm trùng sau phẫu thuật và ít cần dùng thuốc hơn.

Phẫu thuật cột sống xâm lấn tối thiểu thường là một thủ thuật ngoại trú, có nghĩa là bạn có thể trở về nhà trong ngày.

Tuy nhiên, hầu hết những người bị thoái hóa đốt sống không cần phẫu thuật. Bác sĩ sẽ thảo luận với bạn về những nguy cơ  của phẫu thuật cột sống, so sánh với những lợi ích tiềm năng mà nó mang lại

Tiên lượng

Thoái hóa cột sống là một vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến cột sống, và hầu hết mọi người đều có khả năng bị thoái hóa đốt sống ở một mức độ nào đó khi họ già đi. Nhiều người sẽ không có triệu chứng hoặc có các triệu chứng nhẹ.

Tuy nhiên, nếu cơn đau dữ dội và tê yếu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật.

Xem thêm:

Bình luận (0)

Đăng nhập để có thể bình luận

Chưa có bình luận nào. Bạn hãy là người đầu tiên cho tôi biết ý kiến!