Tại sao những người thân của ông Đoàn Xoa cũng không dám nói thật với ông ?

* Nội dung chính: Đoạn trích nói về câu chuyện ông Đoàn Xoa nhân một dịp về thăm quê hương. Thấy quê hương trở nên phát triển ông ở lại thêm vài ngày. Trong thời gian đó, ông phát hiện dân làng đang làm khoán chui và bán chui. Không chấp nhận được điều đó, ông muốn báo ngay về trung ương và kêu công an đến lập biên bản.

Hành động giả vờ hỏi của ông Đoàn Xoa khi đi thăm đồng đã nhận được câu trả lời như thế nào từ phía bà con?

- Đọc trước đoạn trích, tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Xuân Trình và vở kịch Mùa hè ở biển.

- Đọc nội dung đoạn giới thiệu để hiểu bối cảnh đoạn trích.

Hãy lựa chọn để đối thoại với một trong các ý kiến sau đây (Gợi ý: đồng tình, không đồng tình, lí do,...).

a) "Chính bản chất của sự khoan hồng là không vâng theo áp lực; nó từ trên trời sa xuống như một trận mưa tốt lành; nó được trời ban phước hai lần: được ban phước trong kẻ ra ơn cũng như trong kẻ chịu ơn." (lời của Poóc-xi-a).

b) "[...] tôi khẩn cầu các ngài: các ngài hãy bắt công lí phải nhượng bộ, nhân danh uy quyền của các ngài; các ngài hãy làm cái việc sai trái nhỏ đó để nhằm một việc nhân nghĩa rất lớn. [...]" (lời của Ba-sa-ni-ô).

c) "Không có quyền lực nào ở Vơ-ni-dơ có quyền thay đổi một sắc lệnh đã ban bố; làm như vậy sẽ tạo nên một tiền lệ, và vin vào cái gương đó, trăm nghìn sự nhũng lạm sẽ xúm lại làm hại nhà nước; không thể làm như thế được."(lời của Poóc-xi-a).

Qua lời thoại và hành động kịch của nhân vật, hãy làm rõ tính cách của nhân vật Sai-lốc. Vì sao đây là một nhân vật hài kịch?

Chỉ ra và nêu nhận xét của em về xung đột kịch trong đoạn trích. (Gợi ý: Xung đột xảy ra giữa ai với ai và về điều gì? Đỉnh điểm của xung đột là khi nào? Xung đột được giải quyết bằng cách nào? Cảm xúc của người đọc diễn biến như thế nào theo mức độ phát triển của xung đột?....).

Ghép phần văn bản ở cột A với cấu trúc đối thoại phù hợp ở cột B. Chỉ ra tác dụng của cách tổ chức các lời thoại đó.

Liệt kê các hành động kịch của nhân vật Poóc-xi-a và Sai-lốc trong đoạn trích Thực thi công lí, từ đó hãy nêu tình huống kịch trong đoạn trích.

Lời thoại của Gra-ti-a-nô có gì giống và khác với lời thoại của Sai-lốc ở phần trước ?

Hành động kịch của Poóc- xi-a ở đây là gì?

* Nội dung chính: Đoạn trích của vở kịch nói về vụ kiện để giải quyết mâu thuẫn giữa hai nhân vật Sai-lốc và Antonio. Họ đã kí một văn khế mượn tiền, nếu quá thời hạn trả, Sai-lốc được phép lấy một cân thịt trên người Antonio. Trước sự tham lam và tàn độc của Sai-lốc, quan tòa đã xử phạt phân minh khiến ông ta phải chịu hình phạt thích đáng.

Đọc lướt văn bản xem đoạn trích sử dụng những kiểu lời thoại nào ?

- Đọc trước đoạn trích Thực thi công lí, tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Uy-li-am Sếch-xpia và vở hài kịch Người lái buôn thành Vơ-ni-dơ.

- Đọc nội dung giới thiệu để hiểu bối cảnh của đoạn trích.

Hãy chọn một lời thoại mà em ấn tượng nhất. Nhập vai thể hiện lời thoại đó trước lớp.

Thông điệp chính của đoạn trích là gì? Thông điệp ấy có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống hiện nay?

Nhân vật tích cực trong đoạn trích Quan thanh tra chính là tiếng cười. Hãy nêu ý kiến của em về quan điểm đó.

Đặc điểm nhân vật hài kịch được thể hiện qua các nhân vật trong đoạn trích như thế nào? Em ấn tượng nhất với nhân vật nào? Vì sao?

Nêu tình huống và xung đột trong đoạn trích Quan thanh tra.

Liệt kê ít nhất năm lời chỉ dẫn sân khấu và nêu tác dụng của các chỉ dẫn đó trong việc thể hiện bối cảnh, xung đột, hành động và tâm trạng của nhân vật.

Chỉ ra các lời thoại có màu sắc độc thoại, bàng thoại trong lời đối thoại của thị trưởng

Thị trưởng phản ứng như thế nào trước khi bức thư được đọc ?

* Nội dung chính: Đoạn trích kể về phần đoạn hai quý tộc báo Khlet-xta- cốp là quan thanh tra làm cho quan lại địa phương tưởng anh là quan thanh tra và ra sức đối đãi, mời chào, đút lót lấy lòng. Sự việc vỡ lẽ khi chủ sự bưu điện đọc bức thư mà Khlet-xta-cốp viết. Bức thư mang nội dung chế giễu các quan chức địa phương, lần lượt từng người bị bôi nhọ.

Điều gì được thông báo ? Vì sao chủ sự bưu vụ có được thông tin đó ?

- Xem lại phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này.(*)

- Khi đọc hiểu một văn bản hài kịch, các em cần chú ý:( ** )

+ Tóm tắt cốt truyện của văn bản.

+ Xác định được xung đột, dạng xung đột và tình huống nảy sinh, phát triển xung đột.

+ Tìm hiểu nhân vật trong hài kịch: xác định nhân vật nào là đối tượng của tiếng cười; phân tích tính cách của nhân vật được thể hiện qua tình huống, hành động kịch, ngôn ngữ và các thủ pháp trào phúng.

+ Liên hệ, kết nối văn bản kịch với kinh nghiệm của bản thân, với đời sống hiện tại để phân tích và đánh giá được tác động của tác phẩm hài kịch đối với người đọc và tiến bộ xã hội.

- Đọc trước đoạn trích; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Ni-cô-lai Va-xi-li-ê-vích Gô-gôn (Nikolay Vasilyevich Gogol) và tác phẩm Quan thanh tra.

- Đọc nội dung giới thiệu để hiểu bối cảnh của đoạn trích.

Lỗi lô gích, câu mơ hồ và cách sửa

Tìm đọc những tác phẩm về đề tài thiên nhiên, sinh thái. Ghi lại những suy nghĩ và cảm nhận của em khi đọc tác phẩm đó.

Tìm đọc thêm các tác phẩm có yếu tố kì ảo trong văn học trung đại và hiện đại của những tác giả mà em đã được học.

Chi tiết nào trong truyện Hai cõi U Minh để lại ấn tượng sâu sắc nhất với em? Vì sao?

Hãy nêu thông điệp được tác giả Sơn Nam gửi gắm trong Hai cõi U Minh bằng một hoặc hai câu.

Nhận xét khái quát về ngôn ngữ đối thoại của các nhân vật trong truyện.

Hãy chỉ ra phẩm chất và tính cách nhân vật Cai Thoại qua một số từ khoá.

Nêu tác dụng của yếu tố kì ảo được tác giả sử dụng trong truyện.

Ý nào sau đây nêu lên giá trị nhận thức của truyện Hai cõi U Minh?

A. Giúp người đọc hiểu về cuộc sống và con người thời mới mở vùng đất U Minh

B. Giúp người đọc yêu mến và trân trọng con người thời mới mở vùng đất U Minh

C. Giúp người đọc có những rung động, khoái cảm về vẻ đẹp của vùng đất U Minh

D. Giúp người đọc có được niềm vui khi tham quan và khám phá vùng đất U Minh

Nguyên nhân nào khiến cho truyện có màu sắc vừa hư vừa thực?

A. Câu chuyện li kì, như là những truyện thần thoại, truyền thuyết

B. Câu chuyện có thực từ thuở con người mở mang vùng U Minh

C. Câu chuyện nhằm tố cáo bọn chủ đất vùng U Minh ngày xưa

D. Quá trình mở đất U Minh được kể bằng câu chuyện có nhiều yếu tố kì lạ, kì ảo

Truyện được kể từ điểm nhìn của ai?

A. Ông Tổng Bá – điền chủ đất ven bờ U Minh

B. Người kể chuyện, tự xưng là “chúng tôi”

C. Vợ ông Cai Thoại

D. Tổng Bá và Cai Thoại

Dòng nào sau đây nêu nội dung chính của văn bản?

A. Truyện kể về việc cọp hoành hành xóm mới, bắt trâu bò, lợn gà...

B. Truyện kể về Tổng Bá ức hiếp người dân nhưng rất sợ Cai Thoại

C. Truyện viết về Cai Thoại chinh phục cọp và giai thoại về ông

D. Truyện tả cảnh dân làng bỏ Tổng Bá kéo lên U Minh Thượng lập nghiệp

Đoạn tóm tắt in nghiêng của văn bản có tác dụng gì?

A. Giúp người đọc hình dung được bối cảnh câu chuyện

B. Giúp người đọc hiểu quan hệ giữa Tổng Bá và lũ cọp

C. Giúp người đọc hình dung được vùng đất U Minh ngày nay

D. Giúp người đọc hiểu mối quan hệ của Cai Thoại và Tổng Bá

Bài tập: So sánh yếu tố kì ảo trong "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” của Nguyễn Dữ với yếu tố kì ảo trong truyện cổ tích "Thạch Sanh".

Đọc lại đoạn trích so sánh giữa “Câu chuyện tình ở Thanh Trì" và "Trương Chi" (ý a trong mục 1.2) và phân tích làm sáng tỏ ba điểm cần lưu ý sau:

 - Xác định rõ cấp độ so sánh: đề tài hay cốt truyện, nhân vật, hình ảnh,...

- Các dẫn chứng phục vụ cho việc so sánh phải chính xác và cùng cấp độ (cốt truyện với cốt truyện, hình ảnh với hình ảnh, nhân vật với nhân vật,...).

- Chỉ ra được ý nghĩa của sự tương đồng hoặc khác biệt giữa hai tác phẩm.