Những khối cholesteatoma có thể trở nên đủ lớn để ảnh hưởng đến thính giác và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng khác. Điều trị sớm có thể giúp người bệnh giảm triệu chứng và tránh các biến chứng.
Tổng Quan về Cholesteatoma
Cholesteatoma là gì?
Cholesteatoma là một khối phát triển bất thường, không phải ung thư, hình thành ở tai giữa, sau màng nhĩ hoặc từ màng nhĩ. Nó giống như một u nang chứa các tế bào da và mô liên kết. Nếu không điều trị, chúng sẽ tiếp tục phát triển. Một số khối cholesteatoma rất lớn. Trong một số trường hợp hiếm, chúng gây mất thính lực vĩnh viễn và các biến chứng nghiêm trọng khác.
Nguồn ảnh healthdirect.gov.au
Ai có nguy cơ bị cholesteatoma?
Cholesteatoma gặp ở cả người lớn và trẻ em. Mọi người có thể gặp nguy cơ cao hơn nếu bị:
- Nhiễm trùng tai tái phát.
- Màng nhĩ bị thủng.
Triệu Chứng Và Nguyên Nhân Cholesteatoma
Nguyên nhân nào gây ra cholesteatoma ở tai?
Có nhiều loại cholesteatoma, mỗi loại có một nguyên nhân khác nhau:
- Cholesteatoma mắc phải nguyên phát: Xảy ra khi tai không thoát được dịch hoặc thậm chí không tạo ra áp suất đúng cách (nguyên nhân từ ống eustachian). Sự thoát dịch và áp lực không thích hợp này sẽ kéo màng nhĩ vào tai giữa, cho phép các tế bào tụ lại.
- Cholesteatoma mắc phải thứ phát: Phát triển khi các tế bào da tụ lại phía sau màng nhĩ sau khi bị thủng.
- Cholesteatoma bẩm sinh: Hình thành khi các tế bào da bị mắc kẹt trong tai giữa trước khi sinh.
Các triệu chứng cholesteatoma là gì?
Cholesteatoma giai đoạn đầu có thể không gây ra triệu chứng. Trẻ em có thể không gặp các triệu chứng khác ngoài mất thính giác hoặc nhiễm trùng tai tái phát. Ở cả trẻ em và người lớn, một trong những dấu hiệu đầu tiên có thể là tiết dịch.
Dịch tiết có thể:
- Màu tối.
- Mùi hôi.
- Giống như mủ.
- Như ráy tai.
- Dính.
Khi chúng phát triển, chúng có thể bị nhiễm trùng, gây chảy dịch và viêm nhiễm nhiều hơn. Người bệnh cũng có thể gặp:
- Khứu giác bị thay đổi và thức ăn không có mùi vị như bình thường.
- Chóng mặt.
- Đau.
- Áp lực hoặc cảm giác đầy tai.
Chẩn Đoán Và Xét Nghiệm Cholesteatoma
Khi nào cần đi khám?
Nếu người bệnh bị chảy dịch có mùi hôi từ tai và nó không biến mất sau 2 tuần, người bệnh nên đi khám để được đánh giá.
Làm thế nào để chẩn đoán cholesteatoma?
Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng và tiền sử sức khỏe của người bệnh. Họ kiểm tra tai bằng một thiết bị cầm tay (kính soi tai). Kính soi tai giúp bác sĩ phát hiện dịch tiết bất thường hoặc một khối màu trắng trong tai.
Nguồn ảnh nejm.org
Nếu người bệnh có dấu hiệu của cholesteatoma trong tai, có thể cần phải kiểm tra thêm.
Người bệnh có thể cần những loại xét nghiệm nào?
Bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng thực hiện đánh giá nâng cao bằng các xét nghiệm:
- Các xét nghiệm để kiểm tra xem có bị mất thính giác hay không.
- Thính lực đồ để đánh giá màng nhĩ, tai giữa và thính giác của người bệnh.
- Chụp CT tai, giúp xem có tổn thương xương tai hay không.
- Chụp MRI nếu có lo ngại rằng cholesteatoma đang xâm lấn qua nền sọ.
Điều Trị Cholesteatoma
Bác sĩ điều trị cholesteatoma trong tai như thế nào?
Điều trị cholesteatoma hầu như luôn luôn cần phẫu thuật nhưng để điều trị nhiễm trùng đồng thời bác sĩ có thể phối hợp:
- Thuốc kháng sinh để thoát khỏi nhiễm trùng.
- Thuốc nhỏ tai để giảm chảy dịch tai.
Người bệnh có cần phẫu thuật không?
Hầu hết tất cả các người bệnh có cholesteatoma đều cần phải phẫu thuật. Người bệnh có thể cần nhiều hơn một lần phẫu thuật:
- Cuộc phẫu thuật ban đầu loại bỏ cholesteatoma.
- Các phẫu thuật bổ sung sửa chữa tổn thương cho tai trong.
Phòng Ngừa Cholesteatoma
Bạn có thể làm gì để ngăn ngừa cholesteatoma không?
Không thể ngăn ngừa một số loại cholesteatoma, đặc biệt nếu chúng là bệnh bẩm sinh. Chăm sóc tai kịp thời là chìa khóa để tránh cholesteatoma mắc phải nguyên phát hoặc thứ phát. Điều này bao gồm việc được thăm khám đúng lúc khi có lo ngại về nhiễm trùng đơn giản hoặc tình trạng chảy dịch không biến mất.
Tiên Lượng Cholesteatoma
Tiên lượng đối với những người bị cholesteatomas trong tai
Các phương pháp điều trị cholesteatoma thường làm giảm sự khó chịu và phục hồi hầu hết thính giác của người bệnh. Kết quả điều trị thường tốt hơn nếu phát hiện sớm khối cholesteatoma. Nhưng chúng có thể tái phát, ngay cả khi phẫu thuật thành công. Khi bệnh tái phát, tình trạng mất thính lực có thể trở nên trầm trọng hơn và người bệnh có thể cần điều trị thêm.
Các biến chứng của khối cholesteatoma lớn hoặc phức tạp là gì?
Cholesteatoma có thể làm hỏng xương trong tai giữa của người bệnh hoặc gây tổn thương tai trong nếu nó lan rộng. Người bệnh có thể gặp:
- Chóng mặt.
- Mất thính giác, đôi khi có thể xảy ra đột ngột.
- Cơ mặt của người bệnh bị yếu vì tổn thương dây thần kinh mặt.
- Ù tai.
- Rối loạn tiền đình và thăng bằng.
Các biến chứng nghiêm trọng nhưng hiếm gặp có thể bao gồm:
- Áp xe não, tụ mủ và sưng tấy trong não.
- Viêm màng não.
Chung Sống Cholesteatoma
Chăm sóc sau điều trị cholesteatoma?
Người bệnh sẽ cần sự theo dõi của bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng trong thời gian dài. Họ cần:
- Khám tai và kiểm tra thính lực để kiểm tra các dấu hiệu của khối cholesteatoma mới trong tai.
- Rửa tai để loại bỏ tế bào da và các mô tích tụ khác.
Nếu cholesteatoma tái phát, người bệnh có thể sẽ cần một cuộc phẫu thuật khác. Có những trường hợp phẫu thuật nhiều lần trong suốt cuộc đời.
Lưu ý sau điều trị
Hầu hết mọi người sẽ quay trở lại các hoạt động hàng ngày. Những điều cần lưu ý sau điều trị:
- Tránh các hoạt động yêu thích, như bơi lội, trong vài tháng.
- Người bệnh có thể nghe khó và cần có sự hỗ trợ đặc biệt tại nơi làm việc hoặc trường học.
- Các vấn đề cân bằng có thể mất hàng tháng để khôi phục.
Tổng Kết
Cholesteatoma là một khối phát triển giống như u nang ở tai giữa, phía sau màng nhĩ. Nó phổ biến hơn ở những người bị nhiễm trùng tai tái phát và các vấn đề liên quan đến ống eustachian. Việc phát hiện và điều trị sớm có thể giúp người bệnh tránh bị mất thính lực. Cholesteatoma trong tai không đáp ứng với thuốc thì cần phải phẫu thuật. Đôi khi chúng tái phát, đó là lý do tại sao cần theo dõi suốt đời.