7 điều bạn cần biết về đau hàm

Video Đau quai hàm bên trái hoặc bên phải - Dấu hiệu nguy hiểm của bệnh lý

Hầu hết các loại đau hàm là do rối loạn khớp thái dương hàm. Trong nhiều trường hợp, đau hàm không cần được chữa trị ngay lập tức, nhưng đôi khi, nó có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nghiêm trọng hơn cần được điều trị.

Bất kỳ ai bị đau hàm dữ dội, không giảm hoặc dai dẳng nên đến gặp bác sĩ để được khám, chẩn đoán và lên kế hoạch điều trị.

Qua bài viết này, bạn hãy tìm hiểu về nguyên nhân gây đau hàm và các lựa chọn điều trị hiện có.

Nguyên nhân đau hàm

Nguyên nhân đau hàm do chấn thương hoặc tình trạng căng thẳng stress lâu dài.

Đau hàm có thể do chấn thương thực thể, tổn thương dây thần kinh hoặc mạch máu,do nhiễm trùng và một số nguyên nhân khác.

Rối loạn khớp thái dương hàm là một nhóm các tình trạng ảnh hưởng đến xương, khớp và cơ vận động hàm. Những tình trạng này có thể gây đau và khó chịu.

Đây là một vấn đề gây khó chịu phổ biến và thường tự khỏi mà không cần điều trị y tế, nhưng đôi khi là dấu hiệu của một số bệnh lý cần điều trị.

Các triệu chứng khá đa dạng, nhưng chúng có thể bao gồm :

• Đau ở mặt và hàm
• Khóa hàm, quai hàm co cứng
• Tiếng kêu khớp
• Tật nghiến răng, đau ê ẩm hàm khi ngủ dậy
• Khó nhai hoặc mở miệng
• Cảm giác nóng rát trong miệng
• Răng nhạy cảm với kích thích

Dưới đây liệt kê một số nguyên nhân tiềm ẩn :

• Chấn thương :

Đau hàm có thể do:

• Gãy xương hàm : Nguyên nhân có thể do ngã hoặc va đập vào mặt.
• Trật khớp hàm : Điều này có thể do bạn mở miệng quá rộng, chẳng hạn như khi ngáp.
• Phẫu thuật nha khoa : Điều này có thể gây đau hàm vì có thể mất thời gian để phục hồi sau thủ thuật.

Chấn thương hoặc căng thẳng có thể gây ra căng cơ, dẫn đến đau hàm.

• Nghiến răng và mòn răng.

Nhiều người nghiến răng khi ngủ hoặc những lúc bị căng thẳng. Đây còn được gọi là chứng nghiến răng. Nó có thể dẫn đến tổn thương răng đáng kể như mòn răng nvà đau hàm.

• Viêm khớp

Thoái hóa khớp và các loại viêm khớp khác có thể làm nhẵn bề mặt giữa các khớp và cuối cùng là mòn xương. Đau xương có thể là kết quả của quá trình này.

Ngoài ra, các bệnh lý viêm như viêm bao hoạt dịch, viêm khớp dạng thấp và viêm khớp vẩy nến gây ra viêm ở các khớp. Nếu những bệnh lý này ảnh hưởng đến khớp xương hàm thì có thể xuất hiện các cơn đau hàm.

• Tình trạng sức khỏe răng miệng

Bệnh nướu răng, sâu răng, mất răng, viêm tủy, viêm quanh răng và áp xe …đều có thể làm gây đau hàm.

• Đau thần kinh

Loại đau này xảy ra khi các dây thần kinh bị tổn thương và gửi tín hiệu đau đến não. Các triệu chứng có thể liên tục hoặc theo cơn trong một khoảng thời gian.

Ví dụ về đau thần kinh bao gồm đau dây thần kinh sinh ba , zona thần kinh và đau liên quan đến ung thư.

• Đau do mạch máu

Đôi khi, một vấn đề với hệ thống mạch máu có thể dẫn đến đau hàm. Một số ví dụ về tình trạng mạch máu bao gồm viêm động mạch thái dương (viêm động mạch tế bào khổng lồ) và đau thắt ngực .

Trong bệnh viêm động mạch thái dương, các động mạch ở hai bên đầu - ở vùng thái dương - bị viêm , dẫn đến đau đầu và đau hàm. Bệnh lý này cũng có thể gây nguy hiểm cho thị lực.

Đau thắt ngực xuất hiện khi tim không nhận đủ máu giàu oxy, thường là do tắc nghẽn động mạch vành. Nó có thể gây đau ngực và đau hàm. Một người bị đau thắt ngực cũng có nguy cơ bị đau tim .

• Viêm tủy xương

Trong một số trường hợp hiếm,một nhiễm trùng gọi là viêm tủy xương có thể ảnh hưởng đến xương hàm và các mô liên quan. Đây là một biến chứng hiếm gặp trong phẫu thuật nha khoa.

• Đau đầu do căng thẳng

Đau đầu căng thẳng là kết quả của stress.

Một nghiên cứ chỉ ra rằng một số người bị đau khớp thái dương hàm cũng bị đau đầu, nhưng dường như không có mối liên hệ nào giữa hai tình trạng này. Vì lý do này, vẫn chưa rõ liệu có hay không mối liên hệ giữa đau hàm và đau đầu.

• Các bệnh lý khác

Một số tình trạng khác có thể làm tăng đau hàm và mặt bao gồm:

• Rối loạn tuyến nước bọt
• Căng thẳng, mệt mỏi và thiếu ngủ
• Bệnh tự miễn, chẳng hạn như lupus ban đỏ hệ thống.
• Khó thở khi ngủ
• Xơ hóa cơ
• Viêm xoang
• Viêm tai giữa
• Một số bệnh lý sức khỏe tâm thần

Triệu chứng đau hàm

Rối loạn khớp thái dương hàm thường gây đau kèm tiếng kêu khớpCác triệu chứng cụ thể và đi kèm đau hàm mặt sẽ khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân.Chúng có thể bao gồm:

• Đau hàm trầm trọng hơn cử động hàm.
• Đau khớp và cơ
• Cử động hàm hạn chế
• Lệch hàm
• Tiếng kêu khớp khi mở hoặc đóng hàm.
• Ù tai, nặng tai, tiếng ong ong trong tai
• Đau tai
• Nhức đầu có hoặc không kèm theo đau tai và tăng nhãn áp
• Chóng mặt
• Khóa hàm
• Cơn đau từ đau âm ỉ đến cảm giác đau nhói
• Chóng mặt
• Đau răng
• Căng thẳng hoặc đau đầu khác
• Đau kiểu dây thần kinh, cảm giác nóng rát, đột ngột
• Sốt
• Sưng nề mặt, mặt mất cân đối

Nếu có nhiều triệu chứng về đau hàm thì nên đi khám bác sĩ, nha sĩ hoặc bác sĩ phẫu thuật răng miệng để được chẩn đoán và điều trị

Các biến chứng đau hàm

Các biến chứng có thể phát sinh không đi khám  và điều trị sớm. Các biến chứng sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân và có thể cả phương pháp điều trị.

Một số biến chứng có thể xảy ra của đau hàm bao gồm:

• Biến chứng nha khoa
• Biến chứng phẫu thuật
• Nhiễm trùng
• Đau liên tục
• Rối loạn, căng thẳng cảm xúc
• Chán ăn do đau hoặc khó nhai, khó nuốt

Chẩn đoán đau hàm

Để chẩn đoán đau hàm, bác sĩ sẽ hỏi người bệnh về các triệu chứng của họ và tiến hành khám sức khỏe. Có thể cần làm thêm xét nghiệm cận lâm sàng như xét nghiệm máu, X quang hoặc cả hai.

Trong một số trường hợp, bác sĩ cũng có thể đề nghị kiểm tra tâm lý và tâm thần.

Khi chẩn đoán sơ bộ ra nguyên nhân gây ra cơn đau, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm liên quan

Điều trị đau hàm

Điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra cơn đau. Có nhiều phương pháp điều trị.

Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc sau:

• Kháng sinh , nếu xét nghiệm cho thấy có khả năng nhiễm vi khuẩn
• Thuốc giãn cơ
• Thuốc uống, thuốc xịt hoặc thuốc bôi để giảm đau
• Tiêm steroid, để giảm viêm hoặc sưng tấy
• Liệu pháp kháng vi-rút, để điều trị nhiễm vi-rút như herpes zoster

Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể cần thiết để loại bỏ bất kỳ phần xương bị hư hỏng nào hoặc để cấu trúc lại xương hàm.

Một số liệu pháp vật lý bao gồm :

• Sử dụng khí cụ bảo vệ miệng
• Vật lý trị liệu
• Liệu pháp thư giãn
• Bài tập duỗi cơ, để tăng tính linh hoạt của cơ
• Thay đổi tư thế sai để ngăn ngừa mỏi cổ và lưng

Một số lựa chọn điều trị nha khoa bao gồm:

• Điều trị tủy răng
• Nhổ răng
• Liệu pháp nhiệt hoặc lạnh

Một số biện pháp khắc phục tại nhà và thay thế bao gồm:

• Áp dụng một chế độ ăn uống mềm, ngăn cản cử động hàm quá mức
• Xoa bóp, massage
• Châm cứu

Phòng ngừa đau hàm

Nếu một người đã từng bị đau hàm, hãy làm theo những lời khuyên sau để ngăn nó quay trở lại - ít nhất là trong giai đoạn phục hồi:

• Ăn thức ăn mềm hoặc lỏng, chẳng hạn như súp hoặc mì ống.
• Tránh ăn thức ăn giòn hoặc dai, chẳng hạn như kẹo cao su.
• Ăn từng miếng nhỏ.

Một số chiến lược dài hạn bao gồm:

• Chăm sóc răng miệng thường xuyên,định kì.
• Giảm căng thẳng bằng cách tập thiền, yoga hoặc các loại hình tập thể dục khác.
• Xoa bóp vùng quai hàm để thư giãn các cơ và tăng lưu lượng máu
• Sử dụng dụng cụ bảo vệ miệng để ngăn các răng nghiến vào nhau
• Tập thể dục đúng tư thế và không vác nặng quá lâu trên một vai

Nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn các biện pháp phòng tránh phù hợp nhất.

Thực phẩm nào có thể giúp ích?

Một người bị đau và khó chịu hàm nên tuân theo một chế độ ăn uống lành mạnh để đảm bảo rằng họ nhận được các chất dinh dưỡng thích hợp. Tuy nhiên,cần tránh thức ăn dai, cứng hoặc giòn.

Thực phẩm phòng ngừa đau hàmMột số lựa chọn chế độ ăn uống phù hợp bao gồm:

• Sữa chua nguyên chất
• Sinh tố
• Yến mạch ngâm hoặc nấu chín
• Trái cây mềm
• Pho mát
• Trứng bác
• Rau nghiền
• Cá
• Súp đậu lăng hoặc nước luộc gà
• Trái cây tươi và rau quả là những lựa chọn tuyệt vời, vì chúng cung cấp tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết cho một người.

Khi nào đến gặp bác sĩ?

Đau hàm cần thiết phải đi khám bác sĩ khi:

• Các biện pháp khắc phục tại nhà không cải thiện tình trạng đau hàm
• Cản trở sinh hoạt hàng ngày 
• Cản trở di chuyển của hàm hoặc thay đổi cách sắp xếp răng trên cung hàm
• Tiếng kêu khớp khi di chuyển hàm
• Đau xuất hiện ở cổ hoặc phía trên lưng 
• Đau mắt, thay đổi thị lực hoặc đau đầu
• Ù tai, nặng tai xảy ra cùng với đau hàm
• Vấn đề về răng miệng, chẳng hạn như nứt gãy răng
• Dấu hiệu của nhiễm trùng
• Sốt

Khi mắc chứng đau hàm thì cần theo dõi để được chẩn đoán và điều trị phù hợp, đặc biệt khi chúng là dấu hiệu của một bệnh lý tiềm ẩn.