Các triệu chứng bao gồm ho mạn tính với chất nhầy có máu, sốt và đổ mồ hôi ban đêm. Một triệu chứng phổ biến khác là sụt cân, đó là lý do tại sao người ta thường gọi bệnh lao là bệnh “suy mòn”.
Vi khuẩn gây bệnh lao, được gọi là Mycobacterium tuberculosis, lây lan từ người này sang người khác thông qua các giọt bắn ra khi ho hoặc hắt hơi. Sau khi lây truyền, bệnh có thể tiến triển theo nhiều cách khác nhau, tùy thuộc vào phản ứng của hệ miễn dịch vật chủ.
Bệnh lao đã ảnh hưởng đến con người trong hàng nghìn năm và nó vẫn là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất trên thế giới. Mỗi ngày, có khoảng 4.000 người chết vì lao.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh lao là nguyên nhân gây ra 1,4 triệu ca tử vong toàn cầu trong năm 2019.
WHO ước tính tỷ lệ mắc bệnh lao trên toàn cầu giảm khoảng 2% mỗi năm từ năm 2015 đến năm 2019. Tuy nhiên, với sự gia tăng đáng lo ngại của bệnh lao đa kháng thuốc, vẫn còn một chặng đường dài phía trước cho các nhà khoa học để có thể điều trị khỏi và dự phòng tình trạng này.
Ước tính cứ 4 người trên thế giới thì có 1 người bị nhiễm lao. Tuy nhiên, chỉ 5–15% những người bị nhiễm lao sẽ phát triển các triệu chứng trong suốt cuộc đời. Khi một người nào đó nhiễm trùng nhưng không có triệu chứng, họ đã bị bệnh lao tiềm ẩn.
Ngày nay, vẫn còn một sự kỳ thị đáng kể với bệnh lao. Bằng cách làm sáng tỏ một số hiểu lầm liên quan đến bệnh lao, bài viết này có thể giúp từ từ xóa bỏ sự kỳ thị này.
Video: Cập nhật chẩn đoán và điều trị bệnh Lao và Lao tiềm ẩn.
Mọi người mắc bệnh lao đều có khả năng lây truyền
Điều này là không đúng sự thật. Một người nào đó bị bệnh lao chỉ có thể lây truyền vi khuẩn lao nếu họ xuất hiện các triệu chứng. Điều này có nghĩa là người bị lao tiềm ẩn không thể lây truyền bệnh lao.
Ngoài ra, một người chỉ có thể lây truyền bệnh lao khi vi khuẩn ở trong phổi hoặc cổ họng. Nếu vi khuẩn ở các bộ phận khác của cơ thể như thận hoặc cột sống, người đó không có khả năng truyền bệnh.
Nói chung, những người bị bệnh lao ngừng lây nhiễm trong khoảng 2–3 tuần sau khi bắt đầu điều trị.
Bệnh lao có tính chất di truyền
Mặc dù trước đây mọi người tin rằng bệnh lao truyền từ cha mẹ sang con cái, nhưng đây là một hiểu lầm.
Quan niệm sai lầm này có thể nảy sinh vì những người sống trong cùng một gia đình thường phát bệnh. Bây giờ chúng ta biết rằng điều này là do việc ở gần nhau khiến vi khuẩn dễ dàng lây lan từ người sang người hơn.
Tuy nhiên, dường như có một yếu tố di truyền đối với bệnh lao. Tuy nhiên, thay vì một gen chịu trách nhiệm gây ra bệnh lao, có vẻ như một số gen có thể ảnh hưởng đến việc một người nào đó có chuyển từ lao tiềm ẩn sang lao hoạt động hay không.
Không có cách chữa khỏi bệnh lao
Điều này là sai. Bệnh lao có thể điều trị được. Phương pháp điều trị phổ biến nhất đối với lao tiềm ẩn là kháng sinh isoniazid. Những người bị bệnh lao nên uống thuốc này hàng ngày trong vòng 6-9 tháng.
Đối với những người bệnh lao thể hoạt động, bác sĩ có xu hướng kê đơn kết hợp các loại thuốc kháng sinh trong 6-12 tháng. Sự kết hợp phổ biến là isoniazid với rifampin, pyrazinamide và ethambutol.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã phê duyệt 10 loại thuốc để điều trị bệnh lao.
Những người bị lao đa kháng thuốc có thể cần dùng ít nhất 6 loại thuốc để ngăn chặn sự lây nhiễm.
Bệnh lao chỉ ảnh hưởng đến người dân ở các nước thu nhập thấp
Đây là một hiểu lầm. Bệnh lao có thể ảnh hưởng đến mọi người ở mọi nơi trên thế giới. Tuy nhiên, có một số vùng mà bệnh lao phổ biến hơn.
Theo WHO, trong năm 2019, 44% các ca bệnh lao mới xảy ra ở Đông Nam Á. 8 quốc gia chiếm 2/3 số ca mắc mới: Ấn Độ, Indonesia, Trung Quốc, Philippines, Pakistan, Nigeria, Bangladesh và Nam Phi.
Tuy nhiên, tại Hoa Kỳ vào năm 2019, có 8.916 trường hợp mắc lao. Ở châu Âu năm 2018 có 52.862 trường hợp.
Bệnh lao có thể lây truyền qua bắt tay
Bệnh lao chỉ có thể lây lan khi vi khuẩn lao ở phổi và cổ họng của người bệnh khi họ ho, hắt hơi, nói(Nguồn ảnh: www.nitha.com)
Bệnh lao là căn bệnh nguy hiểm, vì vậy mọi người thường lo lắng về cách bệnh lây truyền. Điều này đã làm phát sinh một số hiểu lầm.
Bệnh lao KHÔNG thể lây lan qua đường:
- Bắt tay
- Ăn chung thức ăn hoặc đồ uống
- Chạm vào khăn trải giường hoặc bồn cầu
- Hôn nhau
- Dùng chung bàn chải đánh răng
Bệnh lao chỉ có thể lây lan khi vi khuẩn lao ở phổi và cổ họng của người bệnh khi họ ho, hắt hơi, nói hoặc hát.
Bệnh lao luôn gây tử vong
Đây không phải là sự thật. Bệnh lao có thể gây tử vong nếu không điều trị, nhưng với y học hiện đại, các bác sĩ có thể điều trị thành công căn bệnh này.
Vào ngày 24 tháng 3 năm 1882, Tiến sĩ Robert Koch thông báo rằng ông đã phát hiện ra vi khuẩn gây bệnh lao. Khám phá này đã mở đường cho việc chẩn đoán và chữa khỏi căn bệnh này. Gần 140 năm trôi qua, cuộc chiến vẫn tiếp tục.
Xem thêm: